İÇİNDE TÜRK YAŞAMAYAN TÜRK ŞEHRİ

Osmanlı döneminde karakol olan Kumanova Belediye Binası

Balkanlarda ismi Türkçe olan yüzlerce, binlerce yerleşim yeri vardır. Bunlardan bir çoğunda hala Türk soylu insanlar yaşamaktadır. Ama aralarında bir tanesi var ki ismi olabildiğince Türk ancak içinde yaşayanlar Türk olmadığını iddia etmektedir. Bu şehir Makedonya'nın kuzey doğusunda yer alan Kumanova şehridir.

Kuman Soylu ve Eşi

Kolaylıkla anlaşılacağı üzere şehrin ismi 12 yy'da bölgeye yerleşmiş olan Kıpçakların batı kolu olan Kuman'lardan gelmektedir. Kuman - Oba yüz yıllar boyunca Kumanların merkezlerinden biri olmuş ve kültürlerinin izleri bugüne dek oldukça canlı olarak devam etmiştir. Zamanla bölgedeki Kumanlar Hristiyanlaşmış ve daha sonra da Kiril alfabesinin yayılmasının da yardımı ile Bulgarlaşmış veya Sırplaşmıştır. Ne yazık ki bu asimilasyonun daha çok Osmanlı İmperatorluğu döneminde yer aldığı düşünülmektedir. Osmanlı bölgeyi ilk olarak ele geçirdiği zaman muhtemelen Türkçe konuşan topluluklarla karşılaşmıştır. Unutmayalım ki Kumanlar daha kuzeyde 19'uncu yüzyıla kadar bir devlet olarak varlıklarını sürdürmüştür.

Bugün Kumanova'da neredeyse hiç Türk yaşamamaktadır. Türkler 19'uncu yy'dan itibaren Anadolu'ya göç etmeye başlamıştır. Son olarak 1950'lerde gerçekleşen göç dalgası bölgenin Türk nüfusunun yok olmasına neden olmuştur. Makedonya'da 2002 yılında yapılan sayımda Kumanova'nın nüfusu 105.000 kişi olarak hesaplanırken Türklerin sayısı 292 olarak belirlenmiştir. Bugün bu sayının, iş bulma endişesi, okul yokluğu, siyasi partilerin ve dini kurumların baskısı ile daha da azaldığı düşünülmektedir.

Ancak her şeye rağmen Türk kültürü Kumanova'da yaşamaya devam ediyor. Hem de Osmanlı değil Orta Asya Türk kültürü yaşıyor Kumanova'da. Bunu tarihi binalarda ve diğer yapılarda pek göremezsiniz. Bakmanız gereken yer bölge insanlarının örf ve adetleri, düğünleri, geleneksel kıyafetleridir.

Makedonya Müzesi

Makedonya Müzesi

Bir örnek verelim. Makedonya Üsküp'te Mustafa Paşa Camii ve Kurşunlu Han arasında Makedonya Müzesi (Muzej na Makedonija)  bulunmaktadır. Müzenin koleksiyonları arasında Makedonya'nın çeşitli bölgelerinden gelen geleneksel kıyafetler mevcut. Bunların bir çoğunda karşılıklı etkileşimin sonucu olarak anadoluda görülen motifler ve süslemeler görülebilir. Ancak Kumanova bölgesi kıyafetleri sanki doğrudan Orta Asya'dan gelmiş gibidir. 

Bölgede hala yaşatılan bir çok adet de Şamanist ögeler içermekte. Kumanova'nın özellikle köyleri derin Kuman izleri taşıyor. 

Makedonya Müzesindeki Kumanova Bölgesi Kadın Kıyafeti

DRACULA TÜRK MÜYDÜ